Zasada memoriałowa i zasada kasowa – zasady rachunkowości przykłady

Księgowość

10 stycznia, 2024

Udostępnij post

Spis treści

Wszystkie jednostki, które prowadzą księgi rachunkowe, mają obowiązek stosowania się do nadrzędnych zasad zawartych w ustawie o rachunkowości. Stosowanie tych zasad gwarantuje bezbłędny, rzetelny, sprawdzalny i aktualny obraz sytuacji finansowej i majątkowej jednostki. Jedna z nadrzędnych zasad dotyczy sposobu ewidencjonowania przychodów i rozchodów. Jest to zasada memoriałowa, która stoi często w przeciwieństwie do stosowanej w prawie podatkowym metody kasowej.

Zasada memoriałowa – co to?

Zasada memoriału nakazuje ewidencjonowanie przychodów i rozchodów, w okresie którego dotyczą, niezależnie od terminu ich zapłaty. Oznacza to, że każda transakcja musi zostać zaksięgowana w momencie jej zajścia, a nie w czasie wystąpienia przepływu pieniężnego. Zasada memoriału w rachunkowości pozwala odzwierciedlić rzeczywistą sytuację jednostki i pokazuje realne wyniki finansowe jej działalności. Dzięki jej zastosowaniu przez przedsiębiorstwa i podmioty sektora publicznego możliwe jest zwiększenie wiarygodności i przejrzystości ich sprawozdań finansowych.

Metoda memoriałowa stosowana w jednostkach prowadzących księgi rachunkowe, pozwala na dokładną i skuteczną ewidencję wpływów i wypływów finansowych. Zgodnie z metodą memoriału należy ujmować w księgach rachunkowych i zaliczać do wyniku finansowego wszystkie przychody i koszty dotyczące danego roku obrotowego, bez względu na datę wpływu należności lub zobowiązań. Celem tej zasady jest przedstawienie wyniku finansowego przychodów w danym okresie, bez względu na to, czy wszystkie należności zostały uregulowane. Ważnym aspektem jest także ujęcie wszystkich kosztów z danego okresu, bez względu czy wszystkie zobowiązania zostały uregulowane przez jednostkę.

Dla lepszego przedstawienia definicji przedstawiamy “zasada memoriałowa przykład”, czyli pozycje jakie powinny być ewidencjonowane w księgach rachunkowych:

dostarczenie towaru w lipcu, a uzyskanie zobowiązania w sierpniu,
podmiot zewnętrzny wykonał w kwietniu usługę, ale wystawił fakturę w maju,
niezapłacone odsetki za poprzedni rok, za które nie minął jeszcze termin zapłaty,
firma świadczyła usługę od stycznia do lutego, a fakturę wystawiła w marcu.

Zasada memoriałowa – zalety

pokazuje rzeczywisty obraz pasywów i aktywów,
zwiększa skuteczność kontroli i wiarygodność sprawozdań finansowych,
pozwala na stosowanie długoterminowej perspektywy w analizie kondycji finansowej jednostki,
zasada memoriału jest powszechnie stosowana w międzynarodowej rachunkowości,
pozwala na bieżące analizowanie sytuacji finansowej i jest dobrym źródłem informacji do zarządzania przedsiębiorstwem.

Zasada memoriałowa – wady

trudniejsza w stosowaniu niż metoda kasowa,
może zmniejszyć płynność finansową przedsiębiorstwa ze względu na obciążenia podatkowe przez niezrealizowane faktury za należności przez kontrahentów.

Zasada kasowa – co to?

Metoda kasowa jest prawdopodobnie wcześniej stosowanym sposobem ujmowania bilansu. Na czym polega metoda kasowa? Polega na ewidencjonowaniu przychodów i rozchodów w momencie terminu ich zapłaty. Oznacza to, że wszelkie transakcje zostają ujęte w sprawozdaniu finansowym dopiero w momencie ich zaistnienia, nawet jeżeli zostały one zrealizowane już wcześniej. Metoda kasowa a metoda memoriałowa są więc zupełnymi przeciwieństwami w kwestii ewidencji transakcji.

Zasada kasowa polega na stałej kontroli środków finansowych i balansowaniu między nadwyżką a niedoborem środków. Warto zwrócić uwagę, że stosowanie tej zasady zapewnia wgląd jedynie w wynik kasowy, a nie finansowy firmy. Nie przedstawia zatem rzeczywistego stanu finansowego przedsiębiorstwa, czyli jego zobowiązaniach czy oczekiwanych wpływach, które wynikają z należności od kontrahentów.

Metoda kasowa a podatek dochodowy – jak to wygląda? Zgodnie z metodą kasową, obowiązek podatkowy powstaje w momencie powstania kosztu. Należy jednak pamiętać, iż prawo do rozliczania tą metodą mają jedynie mali podatnicy. Mają prawo do: płacenia kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy; dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych w ramach pomocy de minimis od wartości początkowej środków trwałych.

Metoda kasowa VAT – jak to wygląda? O terminie rozliczenia podatku VAT decyduje przede wszystkim moment uregulowania należności, z pewnymi wyjątkami. Metoda kasowa odliczenia VAT powinna zostać zgłoszona do Urzędu Skarbowego na druku VAT-R, jeśli firma będzie stosować tę metodę. Podatek VAT można odliczyć dopiero po zapłaceniu faktury.

Zasada kasowa – zalety

jest prostsza w ewidencjonowaniu niż metoda memoriału,
pokazuje rzeczywisty przepływ środków pieniężnych.

Zasada kasowa – wady

może powodować błędną ocenę kondycji finansowej firmy, gdyż nie uwzględnia rzeczywistego stanu finansowego, a także stanu należności i zobowiązań wobec kontrahentów,
nie pozwala na długoterminową analizę kondycji finansowej firmy.

Udostępnij post znajomym!

Zobacz również

Wirtualne biuro

Jak dokonać prawidłowego zamknięcia spółki z o.o.?

Doskonałym narzędziem, które pozwala zawierać umowy oraz załatwić wiele...

16 stycznia, 2025

Spółki

Czy członek zarządu może być pełnomocnikiem?

Czy członek zarządu może być pełnomocnikiem spółki?

09 stycznia, 2025

Spółki

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością a umowa z członkiem zarządu — kto może reprezentować spółkę?

Chcesz wiedzieć, kto może reprezentować spółkę z o.o. w umowie z członkiem zarządu? Zapoznaj się z dzisiejszym wpisem

13 grudnia, 2024